آلیاژ استیل چیست؟ از چه عناصری ساخته و کاربرد آن
آلیاژی که پایه آن از آهن است و کمتر از ۲% کربن دارد استیل یا فولاد نامیده‌می‌شود. بسیاری از افراد عادی این تصور را دارند که استیل نوعی فلز محسوب‌می‌شود. اما این باور کاملا اشتباه است. استیـل درواقع نوعی آلیاژ به شمار می‌آید.
این فولاد زنگ‌نزن در آلیاژهای‌مختلفی تولیدمی‌گردد. بسته به نوع و مقدار دیگر عناصر موجود در آن خواص‌مکانیکی نظیر سختی، شکل‌پذیری، چکش‌خواری، چقرمگی و … مشخص‌می‌شود. آلیاژهای ۳۰۴، ۳۱۶، ۳۱۶Ti، ۳۰۹، ۳۱۰، ۳۲۱، ۴۱۰، ۴۲۰ و ۴۳۰ ازجمله آلیاژهای‌استیل به شمار می‌روند که کاربردفراوانی دارند و برای ساخت ورق‌استیل مورداستفاده قرارمی‌گیرند.
افزایش مقدارکربن سختی و مقاومت ورق‌استیـل را بیشترمی‌کند. اما درمقابل ازمیزان شکل‌پذیری آن می‌کاهد. آلیاژاستیل از مقاومت و انعطاف‌پذیری‌بالایی برخورداراست. این ویژگی‌ها موجب‌شده تا از استیل برای مصارف‌مختلف استفاده‌شود.
باافزودن برخی‌عناصر به آهن آلیاژهایی تولیدمیشود که خواص بسیارعالی دارند. بعنوان‌مثال با اضافه‌نمودن کروم به آهن، استیل ضدزنگ یا استینلس‌استیل بدست‌می‌آید که درمقابل خوردگی‌های‌مختلف مقاومت‌بالایی دارد.
استنلس‌استیل چیست؟
نوعی فولادآلیاژی است که درصد عناصر نیکل و کروم‌آن نسبت به بقیه‌عناصر تشکیل‌دهنده آن بالاتراست. بطورکلی اگر میزان کروم فولاد از ۵/۱۰ درصد بیشترباشد آن را استنلس‌استیل می‌نامند. این مقدارکروم باعث‌می‌شود که هنگام‌خوردگی لایه‌نازکی روی فولاد تشکیل‌شود و همین لایه باعث جلوگیری از خوردگی‌های‌بعدی می‌شود و عملاً باعث ترمیم خوردگی می‌شود. ضمناً کربن آن کمتراز ۵/۱درصد می‌باشد
چه چیز باعث‌می‌شود استینلس‌استیل ضدزنگ باشد؟
استیل وقتی ضدزنگ است که حداقل ۱۰٫۵ % کروم داشته‌باشد. کروم پس از ترکیب با اکسیژن‌هوا اکسیدکروم تشکیل‌می‌دهد که لایه‌ای روی استینلس‌استیل تشکیل‌می‌دهد. این لایه دیده‌نمی‌شود ولی باعث‌می‌شود ارتباط بین هوا و فلز ازبین‌رفته و استیل سالم بماند. مقداربیشتر کروم و نیز برخی‌دیگر از عناصر موجود در آلیاژ شبیه نیکل و مولیبدن این لایه را تقویت‌کرده و خاصیت ضدزنگ بودن را افزایش‌می‌دهد.
خواص استنلس‌استیل
مقاوم دربرابر خوردگی
ظاهرجذاب
مقاومت دربرابر حرارت
به صورت کامل قابل‌بازیافت
عمرطولانی و مفید در قیاس با هزینه‌پرداختی
ورق استیل
این ورق از آلیاژ استنلس‌استیل ساخته‌می‌شود که به صورت شمش‌های با ضخامت بالای مستطیل‌شکل هستند و پس از رسیدن به دمای موردنظر و ذوب‌شدن توسط غلطک‌های‌مخصوص موجود صاف‌شده و به اندازه و ضخامت موردنظر درمی‌آید. ورق استیل نیز مانند ورق گالوانیزه و ورق‌های روغنی به دوصورت رول و شیت عرضه‌می‌گردد.
انواع ورق استیل‌ها
۱–ورق استیل ضدخش
ازجمله این ورق استیـل‌ها می‌توان به هاردلوکس و دیلیدور اشاره‌کرد. ضدخش‌بودن به معنی مقاومت‌بالا درمقابل خوردگی و ضربه‌های‌فیزیکی است. از این نوع ورق‌استیـل درصنعت و مخزن‌سازی استفاده‌می‌شود. دلیل وجود و افزایش این سختی استفاده و افزایش آلیاژهایی مانند تیتانیوم، منگنز، کروم و مولبیدن … می‌باشد.
۲–ورق استیل ضدسایش
ورق استیل ضدسایش در صنعت و مخزن‌سازی طوری ساخته‌می‌شود که درمقابل تغییرشکل‌های ناخواسته مقاومت نشان‌می‌دهد. دلیل این امر وجودترکیباتی از منگنز و مولبیدن است. این آلیاژها علاوه‌بر خاصیت ضدزنگ‌زدگی باعث ایجاد سختی در ورق استیـل‌ها نیز می‌شود که از ساییدگی و کاهش‌ضخامت آن نیز جلوگیری‌می‌کند.
۳–ورق استیل‌ضخیم
ورق استیـل‌های با ضخامت‌بیشتر از ۲۰میلی‌متر را ضخیم می‌گویند که در مواردصنعتی بکارمی‌رود. آلیاژ بکاررفته در آن کروم، نیکل، آهن سایش و مقاوم دربرابر حرارت‌بودن از ویژگی‌های این نوع ورق‌استیـل می‌باشد.
موارداستفاده ورق‌استیل
- مصرف‌صنعتی
- ساخت مخازن، ساخت استراکچر
- مصارف دارویی و غذایی
- انتقال موادداروئی و غذایی، ظروف نگه‌داری شیر و مخازن نگه‌داری مواداولیه‌ی خوراکی …
- مصارف تزئینی و دکور
- ورق‌استیل براق، ورق‌استیل طرح‌دار، ورق‌استیل طلای …
انواع آلیاژاستیل
آلیاژهای استیل‌نسوز
آلیاژ استیل ۳۰۹
این فولادها به دلیل مقاومت به اکسیداسیون سطحی در دمای بالا به استیل‌نسوز معروف می‌باشند. مقاومت این ورق به اکسیداسیون تقریبا تا دمای ۱۰۰۰درجه سانتیگراد می‌باشد. این ورق در تمامی سایزهای موجود قابل‌تامین می‌باشد. دسته فولادهای زنگ‌نزن نسوز گرانتر از سایردسته‌ها می‌باشد. همچنین استیل ۳۰۹ ارزان‌تر از ورق نسوز ۳۱۰ است. ورق ۳۰۹ درحالت کم‌کربن هم تولیدمیشود که به استیل ۳۰۹S معروف‌است.
آلیاژ استیل نسوز ۳۱۰
مقادیر نیکل و کروم این استیل بیشتر از نوع ۳۰۹ می‌باشد. به دلیل این نوع ترکیب‌شیمیایی مقاومت‌حرارتی استیل‌نسوز ۳۱۰ تا دمای ۱۱۰۰درجه سانتیگراد افزایش یافته‌است. همانطورکه گفته‌شد این ورق گرانتر از استیل ۳۰۹ است. این ورق در نوع ۳۱۰S هم تولیدمیشود که نوع کم‌کربن و قابل‌جوشکاری آن می‌باشد.
آلیاژهای استیل‌نگیر
آلیاژ استیل ۳۰۴ نگیر
این نوع آلیاژاستیل که در بازار با نام استیل‌نگیر یا استیل ۱۸-۸ (۱۸درصدکروم و ۸درصد نیکل) هم شناخته‌می‌شود، بیشترین کاربرد را در صنایع‌مختلف دارد. انواع استیل ۳۰۴ نگیر در دونوع کم‌کربن و پرکربن ساخته‌می‌شوند که نوع کم‌کربن با نام استیل ۳۰۴L معروف است. حرف L نشان‌دهنده میزان کم‌کربن این فولاد است. حضور کربن کمتر در این نوع استیل آن را مناسب برای جوشکاری می‌کند. در دسته استیل‌های غیرمغناطیسی، قیمت این نوع ورق ازدیگر انواع ارزان‌تر است.
آلیاژ استنلس‌استیل ۳۱۶
این فولاد هم در دسته استیل‌های‌نگیر قراردارد. مشابه استیل ۳۰۴ این ورق هم در نوع کم‌کربن ۳۱۶L تولیدمیشود. نوع کربن این فولاد هم قابلیت‌جوشکاری مناسبی دارد. قیمت این نوع ورق بیشتر از ورق ۳۰۴ است. تفاوت استیل ۳۱۶ و ۳۰۴ در عنصر مولیبدن است که در ۳۰۴ وجودندارد.
آلیاژ استنلس‌استیل ۳۲۱
استیل ۳۲۱ را می‌توان نوع تیتانیوم‌دار استیل ۳۰۴ دانست. به دلیل حضور تیتانیوم درساختار این فولاد مقاومت به خوردگی مرزدانه‌ای بهبودیافته‌است. قیمت این ورق با قیمت ورق ۳۰۴ و ۳۱۶ برابرنیست و درواقع بیشتر است. از استیل ۳۲۱ برای ساخت قطعات با کاربرد در دمای بالا هم می‌توان استفاده‌کرد. آلیاژ مذکور به دلیل مقاومت دربرابر اکسیداسیون به استیل‌نسوز ۳۲۱ نیز معروف‌است.
آلیاژ استیل ۳۱۶Ti
این نوع فولاد زنگ‌نزن علاوه‌بر مقادیر نیکل و کروم، مقادیر قابل‌توجهی از تیتانیوم هم در ساختارخود دارد. وجود تیتانیوم در این فولاد باعث ایجاد مقاومت به خوردگی مرزدانه‌ای می‌شود. قیمت این نوع فولاد زنگ‌نزن در دسته استیل‌های‌نگیر گران‌قیمت‌ترین می‌باشد.
آلیاژهای استیل‌بگیر
آلیاژ استنلس‌استیل ۴۱۰
مغناطیسی بودن، از مهم‌ترین خواص‌استیل ۴۱۰ است که منجرشده این نوع استیل به استیل‌بگیر معروف‌شود. مقدار کروم در این فولادها بیشتر از نوع نگیر و مقدار نیکل آن کمتر از آن‌هاست. این سری استیل‌ها ارزان‌تر از خانواده نگیر به شمارمی‌رود. همچنین این ورق بین استیل‌های بگیر کمترین‌قیمت را دارد.
آلیاژ استیل ۴۲۰
فولاد ضدزنگ ۴۲۰ به دلیل پایداری فاز ماتنزیت سختی و مقاومت به سایش بالایی دارد. به همین‌دلیل از این فولاد برای ساخت قیچی، چاقو و ابزاری از این دست استفاده‌می‌شود. قیمت استنلس‌استیل ۴۲۰ بیشتر از استیل ۴۱۰ بگیر است.
آلیاژ استیل ۴۳۰
استیل گرید ۴۳۰ گران‌قیمت‌ترین آلیاژهای استیل بگیر است. قابلیت عملیات‌حرارتی این آلیاژ آن را مناسب برای کاربردهای‌گوناگون می‌کند. عمده‌کاربرد ورق ۴۳۰ در ساخت‌بدنه برخی لوازم‌خانگی می‌باشد. به همین‌دلیل قیمت این ورق بر محصولات‌تولیدی این صنعت تاثیرگذار است.
دیدگاهی ثبت نشده است