جیگ و فیکسچر چیست و مزایای استفاده از آن
جیگ و فیکسچر
جیگ و فیکسچر وسايل نگهدارنده‌اي هستند كه در توليدانبوه قطعات به كار می‌روند و براي قراردادن و نگهداشتن قطعه‌كار روي ماشين توليدی از آنها استفاده‌مي‌شود.
باتوجه به اینکه درطی مراحل‌مختلف تولیدی قطعات‌مختلف بر روی ماشین‌آلات مختلفی قرارمیگیرد استفاده از یک نوع قیدوبند برای نگهداشتن قطعات کافی نخواهدبود. با این وجود تجهیزات نگهدارنده مختلف شباهت‌هایی بایکدیگر دارند.
جیگ و فیکسچرها مجموعه از اتصالات و نگهدارنده‌ها و … است که باعث تسریع در امرتولید می‌شود.
نکته: يک فيکسچر ميتواند جيگ باشد ولی يک جيگ نميتواند فيکسچر باشد.
قید وبستها(جیگ و فیکسچر)به سه دسته تقسیم‌می‌شود:
۱ـ قید و بستهای فراگیر مانند سه‌نظام دستگاه‌تراش
۲ـ قید و بستهای چندمنظوره
۳ـ قید و بستهای مخصوص
قید وبستها از نظر میزان خودکاربودن نیز به سه‌دسته تقسیم‌می‌شوند:
۱ـ قید و بستهای که باز و بست‌کردن قطعه به صورت‌دستی انجام‌می‌دهیم
۲ـ قید و بستهای نیمه‌خودکار
۳ـ قید و بستهای خودکار
موارد استفاده جیگ و فیکسچر
- تولید قطعات‌اتومبیل
- بازرسی محصولات تولیدشده در خطوط‌تولید
- صنایع نفت و گاز و لوله‌کشی
- فرزکاری چندمحور
- و…
جیگ
جیگ وسیله برای نگهداری و جانمایی قطعه‌کار و همچنین هدایت ابزارها برای انجام یک عملیات ماشینکاری است. به عبارت‌دیگر جیگ وسیله برای هدایت دقیق ابزار ماشینکاری می‌باشد. در واقع هدف‌اصلی برای استفاده از جیگ‌ها، ماشینکاری یا سوراخ‌کاری محصولات در خط‌تولید بصورت دقیق و بدون‌خطا است.
از جیگ‌ها در فرآیندهای دوبعدی مثل سوراخ‌کاری، قلاویززنی یا برقوکاری استفاده‌می‌شود. با استفاده از جیگ دیگر نیازی به گیج بلوک وجودندارد اما هزینه ساخت جیگ ممکن‌است بالاتر باشد. دارای انواع مختلفی از بسیار سبک و ساده تا سنگین و پیچیده هستند. جیگ و فیکسچرها از لحاظ قیمتی بایکدیگر نیز تفاوتهایی دارند. جیگ‌ها دارای قیمت بالاتری هستند.
انواع جیگ ها
صفحه‌ای
سوراخ‌کاری
قلاویززنی
برقوکاری
حلقه‌ای
جعبه‌ای
پروفیلی
زاویه‌ای
فیکسچر
فیکسچر وسیله‌ای می‌باشد که برای نگهداری و جانمایی قطعه‌کار با این تفاوت که وظیفه هدایت ابزار را بعهده‌ندارد و به منظور نگهداری قطعه‌کار در موقعیت مشخص استفاده‌می‌گردد. به عبارتی وسیله‌ای‌است که قطعه‌کار در آن قرارمیگیرد تا آماده ماشینکاری شود.
هزینه تولید فیکسچر معمولا از جیگ‌ها کمتر است. فیکسچرها معمولا به میز ماشینکاری متصل‌می‌شوند. استفاده از گیج بلوک‌ها ممکن‌است موردنیاز باشد. در فرآیندهای فرزکاری بسیار کاربرددارند.
انواع فیکسچر
جوشکاری
فرزکاری
تراشکاری
سنگ‌زنی
خان‌کشی
مونتاژکاری
نشان‌گذاری (Indexing)
مدولار
متریالی که برای ساخت فیکسچرها استفاده می‌شوند عبارتند از:
چدن خاکستری
فولاد سختکاری‌شده
کارباید
پلاستیک
تفلون
استیل ضدزنگ
تفاوت جیگ و فیکسچر ها
هردو به منظور کاهش زمان و خطای تولید استفاده‌می‌شوند. اما جیگ‌ها به دلیل اینکه وظیفه هدایت ابزار را نیز برعهده‌دارند از بوش‌ها یا زبانه‌های خاصی در تولید آنها استفاده‌می‌شود که فیکسچرها فاقد آن هستند.
مزایا و معایب استفاد از جیگ و فیکسچر
- کاهش زمان‌نصب قبل از ماشینکاری
- کاهش زمان آموزش اپراتور
- افزایش دقت و کیفیت‌تولید
- افزایش تعدادتولید
جدا از این موارد، جیگ و فیکسچر معایبی هم دارند که شامل مواردزیر است:
- دچار خوردگی و استهلاک می‌شوند.
- هزینه تولید یا بازتولید آنها بالاست.
- برای تولید آنها از متریال زیادی استفاده‌می‌شود و سنگین هستند.
دیدگاهی ثبت نشده است