پرچ کردن چیست و پرچ کاری چگونه انجام میشود؟
پرچ‌کردن در لغت به معنای پهن‌کردن سرمیخ کوبیده‌شده‌است، به طوریکه نتوان آن را از جایش بیرون‌کشید. دستگاه میخ پرچ‌کن یا دستگاه پرچ برای اتصال دوقطعه یا ورق‌فلزی به یکدیگر کاربرددارد و این عمل را بااستفاده از رابط‌پرچ انجام‌می‌دهد. اتصال توسط این دستگاه‌ها به‌صورت‌دائمی است.
دستگاه‌پرچ چیست؟
پرچ‌کن دستگاهی است که برای پرچ‌میخ در داخل‌سوراخ قطعه‌کار استفاده‌می‌شود. از این دستگاه جهت اتصال دو ورق‌آهن به یکدیگر می‌توانید استفاده‌شود. دستگاه‌پرچ عملکرد خیلی‌ساده‌ای دارند و نیاز به میخ‌های مخصوصی دارد که به آن در اصطلاح میخ‌پرچ می‌گویند. میخ‌پرچ‌ها در سایزهای مختلف در بازار یافت‌می‌شوند و خیلی‌راحت قابل‌تهیه می‌باشند.
دستگاه‌پرچ معمولاً ۳ یا ۴ سایز میخ را می‌توانند پرچ‌کنند که عموماً این سایزها ۳ و ۵ و ۷ می‌باشند. پرچ‌کاری برخلاف اتصال پیچ و مهره به عنوان یک اتصال‌دایم به‌شمار می‌رود. بنابراین باید زمانی استفاده‌کنیم که دیگر نیازی به جداسازی قطعات از یکدیگر نباشد.
دستگاه‌های پرچ دارای پستانک‌های تعویض‌پذیر هستند. این پستانک‌ها باید باتوجه به هرنوع قطعه‌کاری و پرچ، طوری انتخاب‌شوند که قطر سوراخ پستانک کمی (و نه خیلی) بیشتر از قطر میخ‌پرچ باشد. به طورکلی چند پستانک در اندازه‌های‌مختلف روی بدنه پرچ‌کن نصب‌هستند که قابلیت‌تعویض دارند.
بیرون‌زدگی میخ و پرچ‌کاری ناموفق از نتایج بزرگ‌بودن پستانک است. برای حل این مساله باید پیش از آغاز پرچ‌کاری، پلیسه‌های حاصل سوراخ‌کاری را زدود تا باعث پارگی‌پرچ نشده و قطعه‌کارها را با گیره یا ابزارهای دیگر تاحدامکان به هم نزدیک‌کرد تا اتصال‌محکمی ایجادشود. همچنین پرچ‌کن باید به صورت‌عمود روی قطعه‌کار قرارگیرد و پستانک روی قطعه‌کار چسبیده‌باشد.
انواع دستگاه میخ پرچ‌کن
این دستگاه‌ها ازنظر شکل‌ظاهری و ساختاری دارای انواع بادی (پنوماتیک)، ساده (انبری)، شارژی و برقی هستند.
دستگاه میخ پرچ‌کن دستی
درکنار انبوه پرچ‌کن‌های برقی یا بادی، پرچ کن‌های دستی طرفداران و استفاده‌های بسیاری دارد. این ابزارها علیرغم اینکه به دلیل آلیاژ به کاررفته در ساختارشان، بدنه‌مقاومی دارند؛ بسیارسبک هستند و حمل آنها آسان است. همچنین قیمت مناسب آنها نسبت به پرچ‌کن‌های برقی یا بادی، به محبوبیت این ابزار افزوده‌است.
پرچ‌کن‌های دستی دوگونه‌‌اند:
- پرچ‌کن ساده
- پرچ‌کن دودسته‌ای
میخ‌پرچ‌کن ساده: این نوع میخ‌پرچ‌کن‌ها 2 دسته انبری‌شکل دارند که در پرچ ورق در صنایع‌مختلف از جمله کارگاهی و صنعتی کاربرددارد. این دستگاه دارای 4 نازل با اندازه‌های متفاوت و متناسب با اندازه میخ‌های‌پرچ است که سایز آنها بین 2.4 الی 4.8 میلی‌متر است. همچنین اندازه نازل‌ها باتوجه به نوع کار و ضخامت قطعه‌کار انتخاب‌می‌شوند.
دستگاه پرچ دودسته‌ای: اگر به دنبال یک دستگاه پرج‌کن قوی و دستی هستید، این نوع از دستگاه‌های پرچ‌کن بهترین انتخاب برای شما است.
به دلیل قدرت‌زیاد این دستگاه معمولاً از آن برای پرچ‌کردن صفحه‌های فولادی، استیلی، آلومینیمی، مسی و… استفاده‌می‌شود.
دستگاه پرچ دودسته‌ای، دارای دسته‌هایی با طول‌زیاد هستند. این میزان طول، باعث‌شده تا نیروی بیشتری به سر آن منتقل‌شود.
دلایل انتخاب میخ پرچ‌کن دستی
- دارای بدنه‌مقاوم با آلیاژ برای هردو مدل است.
- بسیارسبک و قابل‌حمل است.
- در مدل‌های انبری و دودسته در بازار موجوداست.
- ظرفيت M3 – M12 در کليه مواد و آلیاژها را شامل‌می‌شود.
- قیمت مناسب‌تری نسبت به مدل‌های بادی و شارژی دارد.
- امکان تنظيم‌فشار کورس يا تنظيم فشارکنترل در تمام مدل‌ها وجوددارد.
دستگاه پرچ‌بادی (پنوماتیک)
پرچ‌کن‌های بادی سرعت بسیاربالایی نسبت به پرچ‌کن‌های دستی دارند.
استفاده از این دستگاه‌ها به کاربر این امکان را می‌دهد تا با صرف مقدارکمتری انرژی، مقداربیشتری کار انجام‌دهد. این نوع ابزارها به‌طورکلی در دونوع ساختار ساده و با مکانیزم هیدروپنوماتیک ساخته‌می‌شود.
دستگاه‌های پرچ‌زن به خصوص هیدروپنوماتیک، سرعت‌بالایی نسبت به نمونه‌های‌دستی داشته و عملکردمناسب این دستگاه، توسط نیروی‌هیدرولیک یا محرک‌باد ایجادمی‌شود که باتوجه به تولیدکنندگان مختلف، دارای مکانیزم خاص‌خود است.
پرچ‌کن‌های بادی را می‌توان به دودسته اتوماتیک یا نیمه‌اتوماتیک تقسیم‌بندی کرد.
پرچ‌کن بادی نیمه‌اتوماتیک: دستگاه پرچ نیمه‌اتوماتیک به شما این امکان را می‌دهد، که به کمک قسمت چرخان انتهای دستگاه، مندریل را بازکرده یا ببندید و میخ را پرچ کنید.
این دستگاه در کنار قیمت مناسب و هزینه نگهداری کمی که دارد، دربرابر پرچ‌کن‌های تمام اتوماتیک، زمان بیشتری برای پرچ‌کردن میخ نیاز دارد.
همچنین استهلاک آن، نسبت به پرچ‌کن تمام‌اتوماتیک، به دلیل مکانیکی‌بودن مندریل آن بیشتراست.
پرچ‌کن بادی تمام‌اتوماتیک: اگر به دنبال کیفیت بیشتری از اتصالات هستید، بهتراست به جای استفاده از دستگاه‌های‌بادی نیمه‌اتوماتیک از پرچ‌کن‌های اتوماتیک استفاده‌کنید.
این دستگاه شامل یک ماشه است که با فشاردادن آن، مندریل به سمت جلو شروع به حرکت کرده و مهره را پرچ‌می‌کند. سپس بعد از پرچ‌شدن میخ، به طور اتوماتیک به عقب برمی‌گردد.
قیمت دستگاه‌های اتوماتیک شاید بیشترباشد. اما باتوجه به کارایی بالای این دستگاه و راحت‌ترکردن روند پرچ‌کاری، برای کارهای مهم یا گسترده‌تر، هزینه‌ای مفید و واجب است.
دلایل انتخاب دستگاه پرچ پنوماتیک(بادی)
- این دستگاه ابزاری با تکنولوژي چرخش و کشش است.
- ظرفيت M3 – M12 در کليه مواد و آلیاژها را شامل‌می‌شود.
- طيف قابل‌توجهی از قطعات‌يدکي موجود.
- در مدل‌های اتومات عملکرد ماشه تک براي تنظيم و چرخش‌خاموش وجوددارد.
- دارای سيستم کدگذاري منحصربه‌فرد براي تنظيم سريع فشارکنترل است.
- میخ‌پرچ‌کن پنوماتیک ابزاری فقط برای اندازه شخصی تنظيم‌مي‌شود.
- امکان تنظيم فشارکورس يا تنظيم فشارکنترل در تمام مدل‌ها وجوددارد.
- تا زمانیکه تنظیم‌اولیه صحیح‌باشد، نیاز به تعمير و نگهداري کمی به دليل ثابت‌ماندن در هرفشار، دارد.
دستگاه پرچ‌کن برقی یا شارژی
پرچ‌کن‌های برقی مانند پرچ‌کن‌های بادی عمل‌می‌کنند و تفاوت عمده آنها در منبع‌انرژی آنهاست. این پرچ‌کن‌ها به کمک برق و نیروی‌الکتریکی کارمی‌کنند و دیگر نیازی به کمپرسور یا شلنگ ندارند.
زمانهایی که سیم‌ها عملکرد شمارا محدودمی‌کنند، استفاده از مدل‌های شارژی به کمکتان خواهدآمد. نازل‌های این دستگاه، بین 2.4 تا 6.4 میلی‌متر هستند.
دلایل انتخاب دستگاه پرچ‌شارژی
- سرعت عمل بالاتری نسبت به مدل‌های دستی دارد.
- دارای ظرفيت M3 – M12 در کليه مواد و آلیاژها است.
- توانایی تنظيم فشار کورس يا تنظيم فشارکنترل در تمام مدل‌ها را دارد.
- بسیار سبک و قابل‌حمل است.
- قابلیت کار بدون نیاز به ابزارآلات‌جانبی از قبیل کمپرسور و شیلنگ را دارد.
- در مدل‌های سردریلی و دستگاه کامل وجوددارد.
دستگاه میخ‌پرچ‌کن آکاردئونی
این نوع دستگاه یک دسته دارد که طول‌آن قابل‌تغییر است. این دستگاه قابلیت‌کار با یک دست را دارد و کاربرد آن به آسانی انجام‌می‌شود. برای کار با این دستگاه باید دسته را تا انتها بازکرد و برای پرچ دسته بسته شود. نازل‌های این دستگاه در محدوده‌ی 2.4 الی 2.6 میلی‌متر است
نکات انتخاب دستگاه پرچ‌کن مناسب
-دسته دستگاه باید خوش‌دست و محکم باشد تا بتواند تمام نیروی‌وارده از سمت شما را تحمل‌نماید.
-فنر پرج باید خیلی‌قوی باشد تا هنگام بازشدن میخ را بیرون پرت‌کند.
-کیفیت ماتریس پرچ (محل ورود میخ) باید بالاباشد. از لحاظ پلیسه حتماً آن را بررسی‌نمایید.
-هر قدردسته پرچ بلندتر باشد کارکردن با آن راحت‌تر می‌باشد.
نکاتی درباره کار با دستگاه پرچ‌کن
نکاتی که باید هنگام کار با دستگاه پرچ به آن دقت‌کرد عبارتنداز:
1- ابتدا قطعات موردنظر را سوراخ‌کنید. سپس میخ پرچ را در این سوراخ‌ها قراردهید. حال باید مندریل دستگاه را روی پیچ قرارداده و با فشاردادن ماشه‌ای که روی دستگاه تعبیه‌شده، میخ را در جای موردنظر پرچ کنید.
2- یکی از دلایلی که باعث‌می‌شود تا میخ از جای خود بیرون‌بیاید و اتصال قوی‌ای انجام‌نشود، ضعیف‌بودن صفحه زیرین است. به همین‌دلیل توصیه‌می‌شود تا از یک صفحه‌فلزی یا یک واشر برای محکم‌کردن اتصال استفاده‌شود.
3- میخ‌های پرچ طول‌های متنوعی دارند و شما می‌توانید باتوجه به ضخامت‌قطعه، میخ موردنظر خود را انتخاب‌کنید.
البته علاوه‌بر ضخامت قطعه موردنظر، قطرمیخ نیز در این انتخاب تأثیر خواهدگذاشت. به بیانی‌دیگر طول‌میخ باید برابر با مجموع ضخامت‌قطعه و قطر میخ‌پرچ باشد.
از نکات‌دیگر اینکه
4- در هنگام شروع فعالیت خود، دقت‌کنید که از پستانکی استفاده‌کنید که با قطر میختان متناسب‌باشد. این پستانک‌های دستگاه‌پرچ باید طوری انتخاب‌شوند که قطر سوراخ آن کمی بیشتراز قطرمیخ باشد.
مثلاً اگر پستانکی بزرگتراز حدمعمول انتخاب‌کنید، احتمالاً شاهد بیرون‌زدن میخ خواهیدبود یا اینکه پرچ‌کاری موفق‌آمیزی نخواهیدداشت.
5- برای داشتن یک اتصال‌محکم، می‌توانید صفحات موردنظر را به کمک گیره یا ابزارهای‌دیگر نزدیک یکدیگر قراردهید.
6- اگر در تعداد ضربانی که به میخ‌پرچ واردکردید به مشکل برخوردید یا با بیرون‌افتادن میخ از دستگاه مواجه‌شدید، دستگاه خودرا دوباره تنظیم و یا سرپستانک مناسب‌تری انتخاب‌کنید. برای داشتن یک اتصال‌قوی حداقل از دو میخ‌پرچ استفاده‌کنید. زیرا اگر از یک میخ استفاده‌کنید امکان چرخش‌قطعات وجوددارد.
7-اگر قصد پرچ‌کردن قطعه‌ای را دارید که یکی از آنها نرم یا شکننده‌است، باید قطعه‌شکننده را روی قطعه‌دیگر قراردهید. بهتراست در اتصال صفحات غیرهم‌جنس، از میخ‌های پرچ سرپهن استفاده‌کنید.
8- اگر قصد پرچ‌کردن قطعات‌پلاستیکی را دارید، احتمالاً به مشکل برخوردکنید؛ زیرا قطعات‌پلاستیکی تحمل فشارزیاد حاصل از پرچ‌کاری را ندارند. اگر میخ‌پرچ با مقاومت‌کم پیدانکردید، می‌توانید از میخ‌پرچ آلومینیومی استفاده‌کنید.
9- اگر قصد اتصال قطعه‌ای را دارید که جنس صفحه پایینی آن از فوم یا دیگر جنس‌های نرم است و نیازی به اتصال محکم ندارید، از میخ‌پرچِ افشان استفاده‌کنید. این میخ باعث‌می‌شود تا فشارحاصل از پرچ‌کاری در سطح‌بیشتری اعمال‌شود و سطح‌کار خراب‌نشود.
10- معمولاً توصیه‌می‌شود که میخ و قطعه موردنظر، یک جنس‌مشابه داشته‌باشند. به طورمثال اگر صفحه‌ای که قصداتصال آن را دارید، فولادی‌است، از میخ‌پرچ‌های فولادی استفاده‌کنید.
دیدگاهی ثبت نشده است